Za sprawą Google Cultural Institute możemy poznać niezwykłą historię nieznanej kolekcji polskich dzieł sztuki w Skopje i udziału Polaków w odbudowie stolicy Macedonii po dramatycznym trzęsieniu ziemi 1963 roku. Mowa o ponad 200 pracach 135 polskich artystów, w tym Jerzego Nowosielskiego i Jana Cybisa.

W 1963 roku w Skopje w Macedonii doszło do tragicznego w skutkach trzęsienia ziemi. W geście solidarności artyści z całego świata, w tym Polski podarowali macedońskiej stolicy swoje dzieła. Zaś polscy architekci włączyli się w odbudowę zrujnowanego miasta. Projektem odbudowy z ramienia Organizacji Narodów Zjednoczonych kierował Adolf Ciborowski. Zaś grupa warszawskich architektów zwana „Tygrysy”, w składzie Wacław Kłyszewski, Jerzy Mokrzyński i Eugeniusz Wierzbicki, zaprojektowała budynek Muzeum Sztuki Współczesnej w Skopje. Architekci ci wcześniej brali udział w odbudowie zrujnowanej Warszawy, która została dramatycznie zniszczona przez Niemców w czasie II wojny światowej. To właśnie do nowego muzeum w Skopje, wzniesionego według projektu „Tygrysów”, płynęły dzieła ze wszystkich zakątków świata. Stały się one wyrazem ogromnej międzynarodowej solidarności artystów, w tym tak wybitnych jak Pablo Picasso.

- Kolekcja przekazana przez Polaków Skopje to żywy podręcznik historii sztuki I połowy XX wieku: przekrój prac mistrzów - profesorów akademickich kluczowych dla powojennego życia artystycznego i ich uczniów - studentów z lat 40. i początku 50. – mówi Jacek Multanowski, Ambasador Rzeczypospolitej Polskiej w Skopje, który wspólnie ze swoją żoną Kingą Nettmann-Multanowską był inicjatorem digitalizacji polskiej kolekcji sztuki w Macedonii. W zbiorze można znaleźć prace klasyków polskiej przedwojennej awangardy i eksperymentatorów malarstwa materii. Wśród autorów prac są m.in. Jerzy Nowosielski, Andrzej Strumiłło, Tadeusz Dominik, Alfred Lenica, Ewa Maria Łunkiewicz-Rogoyska, Tadeusz Makowski, Jan Tarasin, łącznie 135 artystów.

Ponad pół wieku po trzęsieniu ziemi w macedońskim muzeum w stałej ekspozycji prezentującej 330 dzieła z ponad 5 tys. zgromadzonych można oglądać tylko jedną polską pracę – „Kompozycję” Henryka Stażewskiego. Teraz, dzięki Ambasadzie Rzeczypospolitej Polskiej w Skopje oraz działaniom Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP pełną kolekcję podziwiać można w Google Cultural Institute, czyli wirtualnym muzeum sztuki Google, w polskiej i angielskiej wersji językowej. Towarzyszy jej też film dokumentalny o akcji polskich twórców i udziale Polaków w odbudowie zrujnowanego macedońskiego miasta.


Kolekcję SKOPIE. SZTUKA SOLIDARNOŚCI można oglądać tutaj>>>