Jednolita cena na nowości książkowe przez 12 miesięcy od czasu wydania - to główne założenie Ustawy o książkach. Proponowane przez Polską Izbę Książki regulacje mają pomóc chronić polski rynek. Projekt ma szansę trafić pod obrady sejmu jeszcze w tej kadencji.

- Nie istnieją realne szanse na przezwyciężenie kryzysu rynku książki bez pomocy polityków - mówi  Łukasz Gołębiewski z Biblioteki Analiz wspierający projekt PIK. Eksperci Izby wśród przyczyny kryzysu rynku książki wymieniają spadającą cały czas liczbę księgarń, co przekłada się na dostęp do literatury w małych miejscowościach, wzrost cen spowodowany spadkiem średnich nakładów książek oraz dostęp do treści darmowych w serwisach wymiany plików, które fukcjonują bez poszanowania praw twórców. Wśród możliwych zagrożeń mogących dodatkowo osłabić rynek jest wejście dużych, światowych sieci sprzedaży internetowej, które stać na włączenie się i zwycięstwo w trwającej już "wojnie na rabaty".

Dlatego też proponowana Ustawa o książce nakłada na wydawców i importerów obowiązek ustalenia jednolitej ceny książki przed wprowadzeniem jej do obrotu. Cena nowości miałaby być stosowana przez 12 miesięcy przez wszystkie podmioty prowadzące sprzedaż. Taka regulacja sprawi, że wydawcy będą konkurować ze sobą ofertą a nie rabatami i pozwoli na wydawanie książek, które mają mniejsze szanse rynkowe niż posiadające większe budżety reklamowe bestsellery.

Rozwiązanie wzorowane jest na podobnych regulacjach od lat funkcjonujących w innych Państwach Europy m.in. Francji, Włoszech, Holandii i Niemczech. Doświadczenia tych krajów pokazują, że uregulowanie rynku książek w perspektywie doprowadziło do poszerzenia oferty wydawniczej o książki ambitne, które jako wolnorotujące były mniej opłacalne – z chwilą, kiedy księgarnie nie musiały już angażować znacznych środków w prowadzenie „wojen cenowych” z dyskontami i sklepami wielkopowierzchniowymi i rezygnować z istotnej części swoich marż.

Opierając się na analizach stanu rynku książki w państwach europejskich, w tym także w państwach, gdzie z regulacji analogicznej do objętej ustawą o książce zrezygnowano (np. w Wielkiej Brytanii), Polska Izba Książki ma nadzieję, że ustawa, obok wspierania kultury i czytelnictwa, prawdopodobnie wpłynie także pozytywnie na utrzymanie i rozwój sieci księgarskiej uwzględniając interesy mikro, małych i średnich przedsiębiorców trudniących się sprzedażą książek.

Ustawa przewiduje wyjątki m.in. w przypadku wydań bibliofilskich, charakteryzujących się wysoką jakością wydania, mających przeznaczenie kolekcjonerskie i wydanych w numerowanym nakładzie, nieprzekraczającym 500 egzemplarzy, a także książek artystycznych, których wydanie wymagało wykorzystania metod rękodzielniczych. Legislacją nie zostaną również objęte książki wprowadzone na rynek przed wejściem w życie ustawy.

Wzorem regulacji europejskich projekt Ustawy o książe reguluje również kwestie dopuszczalnych rabatów dla bibliotek, instytucji kultury i placówek oświatowych, które mogą osiągnąć poziom 20%. A także zwyczajowe rabaty podczas wydarzeń takich, jak Międzynarodowe Targi Książki.

Okres obowiązywania ceny został zaproponowany na poziomie 12 miesięcy. Jednocześnie, po upływie 6 miesięcy od końca miesiąca, w którym wprowadzono książkę do obrotu, dopuszczono wycofanie przez wydawcę i importera wycofanie z rynku całego nakładu książki i ustalenia nowej ceny na okres pozostały do upływu 12 miesięcy obowiązywania ustalonej ceny.

Ustawa wprowadza karalność naruszenia przepisów w zakresie ustalenia i stosowania ceny jednolitej książek wprowadzonych do obrotu ustalając, iż stanowi to wykroczenie, którego sprawca podlega karze grzywny. Jednocześnie, w art. 16 projektu ustawy wskazano, iż sprzedaż książek po cenach innych niż dozwolone przepisami ustawy oraz reklama z naruszeniem art. 13 ustawy stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.

Rozmowom na temat Ustawy o książce towarzyszy kampania społeczna #ocalksiazki. Na stronie www.ocalksiazki.com można zapoznać się zarówno z projektem ustawy, jak i jego uzasadnieniem.