Określano go jako człowieka obdarzonego "absolutnym wyczuciem informacji, klimatu i wydarzeń”. Przez lata podróżowania po różnych miejscach świata instynkt prowadził go zawsze tam, gdzie działo się coś ważnego. Ryszard Kapuściński, bo o nim mowa, najbardziej ukochał sobie Afrykę, do której wracał wielokrotnie i która stała się bohaterką jego licznych książek.

W rocznicę 85. urodzin mistrza polskiego reportażu zapraszamy Was do obejrzenia filmowej impresji Michała Wiślickiego inspirowanej książkami "Heban", "Cesarz", "Gdyby cała Afryka" i "Jeszcze dzień z życia".



Ryszard Kapuściński urodził 4 marca 1932 roku w Pińsku, na terenie dzisiejszej Białorusi. Absolwent Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego swoje pierwsze kroki stawiał jako korespondent Sztandaru Młodych w Pekinie w połowie lat 50. XX wieku. Po powrocie z Chin zostaje szefem działu krajowego Polityki, a jego ówczesne spostrzeżenia zaowocują literackim debiutem "Busz po polsku" wydanym w 1962 roku. W międzyczasie zdąży ponownie wyjechać za granicę - tym razem do objętego wojną domową Konga. A chwilę później obejmie w Afryce posadę korespondenta Polskiej Agencji Prasowej. Doświadczenia tego okresu staną się podstawą kolejnych książek „Czarne gwiazdy” (1963) i „Gdyby cała Afryka” (1969).

W 1968 roku powróci do Polski, by wydobrzeć po malarycznym zapaleniu opon mózgowych i gruźlicy. Ale już chwilę później uda się na Kaukaz, a swe podróże po południowych republikach ZSRR opisze w tomie „Kirgiz schodzi z konia” (1968). Jego kolejnym domem na pięć lat stanie się Ameryka Południowa. Będzie świadkiem krawych wojen i zamachów stanów, a na podstawie swych obserwacji napisze zbiory „Chrystus z karabinem na ramieniu” (1975) i „Wojna futbolowa” (1978).

W połowie lat 70. ponownie odwiedzi Azję i Afrykę, a także Bliski Wschód. Efektem tych podrózy będą „Jeszcze jeden dzień życia” (1976), „Cesarz” (1978) i „Szachinszach” (1982). Dwie ostatnie dzięki licznym tłumaczeniom uczynią z niego autora światowego formatu.

W latach 80. zdrowie zmusi go do zmiany trybu życia. Z autora reportaży staje się publicystą, pisarzem, poetą i myślicielem. Wówczas powstaną m.in. zbiór wierszy „Notes” (1986) oraz będacy cyklem aforyzmów i refleksji pierwszy tom „Lapidarium” (1990). Jednak żyłka reportera jeszcze się w nim odezwie. W 1993 wyda „Imperium” - relację z podróży po byłych południowych republikach ZSRR. Zaś wydany, pięć lat później „Hebanem” wróci do tematyki afrykańskiej. W 2000 roku ukaże się album fotograficzny "Z Afryki" zawierający dokumentację jego podróży. Swoje doświadczenia podsumuje w "Autoportrecie reportera" (2003) i ""Podróżach z Herodotem" (2004).

Przed śmiercią zdąży wydać jeszcze tomiki poezji "Prawa natury" i "Ten inny".

"Nigdy niczego ode mnie  nie chciał – zawsze dawał. Był tak skromny, nieśmiały, że wyglądało to na pozę. Taki sławny, a taki skromny – trudno było uwierzyć, że to jest naturalne. A jednak skromność była, albo stała się, Jego naturą" napisze po jego śmierci Daniel Passent.

Ryszard Kapuściński zmarł 23 stycznia 2007 roku.


fot. fragment okładki książki "To nie jest zawód dla cyników"