W jaki sposób legalnie pokazać w filmie dokumentalnym okładkę np. komiksu, wydanego w latach 80., przez wydawnictwo nieistniejące od 1989 roku. Czy poza prawami autorskimi - rysownika, scenarzysty komiksu, istnieją jakieś nadal konieczne do pozyskania prawa? Wydawcy? Co jeżeli ten wydawca nie ma następców prawnych?  

Zasadniczo w przypadku utworu zbiorowego jakim jest czasopismo – komiks, autorskie prawa majątkowe do niego przysługują wydawcy, a w przypadku ilustracji na okładce, która sama stanowi utwór w rozumieniu prawa autorskiego, również jej twórcy. O tym, jakie przejawy działalności człowieka są uznawane za utwór w prawie autorskim można dowiedzieć się tutaj: http://legalnakultura.pl/pl/prawo-w-kulturze/prawo-w-praktyce/news/41,utwor-w-prawie-autorskim-i-prawach-pokrewnych.

Nie mniej jednak, ponieważ prawo autorskie dopuszcza kilka przypadków wykorzystania cudzej twórczości bez konieczności uzyskania zezwolenia od ich twórców, w ramach dozwolonego użytku – o czym szerzej tutaj http://legalnakultura.pl/pl/strefa-edukacji/strefa-dla-uczniow/warto-wiedziec/dozwolony-uzytek, do którego należy m.in. prawo cytatu, to jeżeli wykorzystanie okładki książki w filmie dokumentalnym jest uzasadnione np. analizą naukową, krytyczną czy też wyjaśnieniem jakiegoś problemu, zasadne może okazać się powołanie na tą formę dozwolonego użytku. W takim przypadku nie będzie konieczne uzyskiwanie zezwolenia od wydawcy/autora ilustracji na okładce komiksu, a jedynie oznaczenie, skąd pochodzi wykorzystywana okładka – podanie nazwy czasopisma, numeru, daty wydania, oraz kto był jego wydawcą/ autorem ilustracji na okładce.

Natomiast jeśli cel wykorzystania okładki w filmie jest inny, niż dopuszcza to prawo cytatu, dla zgodnego z prawem jego użycia, niezbędne będzie uzyskanie zezwolenia od wydawcy/autora ilustracji. W zależności od formy prawnej w jakiej prowadzone było wydawnictwo, czy była to spółka prawa handlowego czy też działalność gospodarcza osoby fizycznej, ustalenie jego następców prawnych może być możliwe za pośrednictwem odpowiednich rejestrów sądowych- np. Krajowego Rejestru Sądowego albo Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej.

Sara Dobrzańska