Zgodnie z przepisami ustawy o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi (dalej „UoZZ”), organizacje zbiorowego zarządzania to stowarzyszenie zrzeszające twórców, artystów wykonawców, producentów, wydawców opublikowanych utworów słownych lub organizacje radiowe lub telewizyjne, których podstawowym celem statutowym jest zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi na rzecz tych  uprawnionych. Status OZZ przyznawany jest przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego – po wykazaniu potrzeby działalności w  danym obszarze.

Zbiorowe zarządzanie to w uproszczeniu udzielanie przez te organizacje zezwolenia np. W formie umowy licencyjnej, na wykorzystanie utworów przez podmioty takie jak telewizja, radio, agencje marketingowe itd. Licencja udzielana jest za odpowiednią opłatą,  która za pośrednictwem danego OZZ, jest następnie przekazywana reprezentowanym twórcom (tzw. tantiemy).

Do pozostałych uprawnień OZZ należy także  monitorowanie korzystania z utworów lub przedmiotów praw pokrewnych przez użytkowników – tutaj niech za przykład posłużą kontrole ZAiKS-u – w klubach muzycznych, bądź przedsiębiorstwach usługowych, wykorzystujących np. muzykę, która leci w tle, ale także dochodzenie ochrony praw autorskich. W przypadku, gdy prawa twórcy zrzeszonego w danym OZZ zostaną naruszone, to właśnie właściwe stowarzyszenie będzie dochodziło w jego imieniu odpowiednich roszczeń.

W Polsce, działa obecnie 10 organizacji zbiorowego zarządzania w tym 7 zajmujących się prawem autorskim oraz prawami pokrewnymi oraz 3 organizacje uprawnione do zarządzania tylko prawami pokrewnymi.

Związek Artystów Scen Polskich to organizacja powołana 21 grudnia 1918, podczas ogólnopolskiego Kongresu Konstytucyjnego w Teatrze Rozmaitości w Warszawie. Pierwszym prezesem został Józef Śliwicki, a statut związku podpisali między innymi: Stefan Jaracz, Juliusz Osterwa i Aleksander Zelwerowicz. ZASP jest członkiem prestiżowej International Federation of Actors – skupiającej związki zawodowe aktorów z całego świata. Doprowadził również do powstania pierwszej nowoczesnej szkoły teatralnej w Polsce – Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej.

Decyzją Ministra Kultury, 1 lutego 1995 wydano stowarzyszeniu zezwolenie na zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi reżyserów teatralnych i scenografów teatralnych. Zezwolenie obejmuje również zarządzanie prawami pokrewnymi artystów wykonawców: aktorów, solistów, śpiewaków, tancerzy.

Stowarzyszenie pobiera również opłaty (wypłacane później jako tantiemy dla artystów) z tytułu wyświetlenia utworu audiowizualnego w kinach, najmu egzemplarzy utworów audiowizualnych i ich publicznego odtwarzania i nadawania utworu audiowizualnego w telewizji lub poprzez inne środki publicznego udostępniania utworów.

ZASP -  jest organizacją zbiorowego zarządzania prawami pokrewnymi.

Więcej: https://www.zasp.pl/

Kontakt: Al. Ujazdowskie 45, 00-536 Warszawa, +48 22 696 79 00, e-mail: zasp@zasp.pl