Czym dziś jest dom? Czy można do niego wrócić, gdy został utracony – w sensie fizycznym, emocjonalnym, kulturowym? Takie pytania stawia przed widzami tegoroczna edycja Festiwalu Sztuki Efemerycznej Konteksty w Sokołowsku. W dniach 17–20 lipca 2025 roku ta malownicza miejscowość na Dolnym Śląsku ponownie stanie się przestrzenią dla refleksji, sztuki i dyskusji – nie tylko o kondycji współczesnego świata, ale i o samym człowieku.

Hasłem przewodnim 11. edycji festiwalu jest „HOMECOMING” – powrót do domu. To temat wielowymiarowy, głęboko osobisty, ale i polityczny. Pod kuratelą Marty Czyż – uznanej kuratorki, odpowiedzialnej m.in. za Polski Pawilon na Biennale w Wenecji w 2024 roku – Konteksty zgromadzą artystów i artystki, którzy zabiorą głos w sprawach migracji, wojny, tożsamości, pamięci i redefinicji pojęcia domu.

Dom w tym roku rozumiany jest jako miejsce fizyczne, ale też proces, wspomnienie, stan ducha. HOMECOMING nawiązuje zarówno do przymusowych przesiedleń, jak i dobrowolnych wyborów życiowych, łącząc osobiste doświadczenia z szerszym kontekstem kulturowym i filozoficznym. Inspiracje płyną m.in. z myśli Gastona Bachelarda, Edwarda Saida i Rosi Braidotti, których koncepcje nomadyzmu i niezakorzenienia doskonale wpisują się w realia współczesnego świata.

Sokołowsko – miejsce z historią przesiedleń i ciągłych transformacji – staje się idealnym tłem dla rozważań o przemianach tożsamości i pragnieniu powrotu. Tu pytanie o dom nie jest jedynie metaforą – to realna i emocjonalna przestrzeń dialogu między pokoleniami.

W tegorocznej edycji udział wezmą m.in.: Bartek Arobal, Magda Buczek, Karol Radziszewski, Zhanna Kadyrova, Blerta Haziraj, Grupa Centrala (Simone de Iacobis, Małgorzata Kuciewicz), a także Joanna Warsza i Övül Ö. Durmusoglu, Petro Vladimirov, Driant Zeneli i wielu innych. W ich twórczości „powrót do domu” to często opowieść o stracie, niepewności, ale też nadziei i tworzeniu nowych przestrzeni przynależności.

Program obejmuje spacery performatywne po Sokołowsku i okolicznych górach, pokazy video-artu, spotkania z twórcami, których biografie często są naznaczone migracją i zmianą. Artyści przekuwają osobiste historie w sztukę, która staje się częścią globalnego dyskursu o przemieszczaniu się, wykorzenieniu i redefinicji domu.

Organizatorem wydarzenia jest Fundacja Sztuki Współczesnej In Situ, prowadzona przez Bożennę Biskupską i Zuzannę Fogtt. Od lat rozwija ona w Sokołowsku Międzynarodowe Laboratorium Kultury – przestrzeń spotkania historii, sztuki i współczesności.

Festiwal Konteksty od ponad dekady prezentuje najciekawsze zjawiska w sztuce współczesnej, wpisując się w unikalny krajobraz postuzdrowiskowego Sokołowska. HOMECOMING jest nie tylko tematem tej edycji – to zaproszenie do wspólnej refleksji nad tym, co straciliśmy i czego nadal szukamy.

Partnerami wydarzenia są: BWA Wrocław, Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach oraz Statens Kunstfond. Festiwal został dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.