12. edycja Festiwalu Era Schaeffera zabierze widzów w wirtualną podróż do kolejnego świata Bogusława Schaeffera rozpiętego między kontynentami. Tym razem wydarzenie online będzie spotkaniem artystycznym Warszawy i Los Angeles, a transmisję zobaczycie też na Facebooku Legalnej Kultury – już 23 listopada o 21:00.

Multimedialny spektakl tegorocznej edycji festiwalu będzie niezwykłym, twórczym spotkaniem dwóch miast położonych na różnych kontynentach – Warszawy i Los Angeles. Podczas wydarzenia online artyści połączą się z polskiej stolicy (Basen Artystyczny – Warszawska Opera Kameralna) z Teatrem Redcat Center w amerykańskim Mieście Aniołów. Spektakl będzie można obejrzeć online na kanałach Facebook i Vimeo oraz przez stronę www Fundacji Przyjaciół Sztuk Aurea Porta, a także na platformie streamingowej HowlRound.

Pandemiczne okoliczności nie przyćmiły kreatywnego schaefferowskiego ducha, który przyświeca działaniom Fundacji Przyjaciół Sztuk Aurea Porta już od 12 lat. Realizowanie wydarzenia online za pomocą łączy internetowych to z jednej strony utrudnienie, ale daje też nowe możliwości, takie jak współpraca w tym samym czasie wielu partnerów rozsianych po świecie. Tegoroczne wydarzenie odbędzie się z inicjatywy Krystyny Gierłowskiej - dyr. kreatywnej Fundacji, reżysera Macieja Sobocińskiego oraz kuratorki międzynarodowych projektów artystycznych Joanny Klass.

„Era Schaeffera to multidyscyplinarne wydarzenie z pogranicza awangardowego koncertu, tańca, choreografii i improwizacji, która będzie możliwa dzięki technologii streamingu na żywo. Scenariusz wydarzenia, powstały w wyniku improwizacji aktorskich, silnie inspirowany dramatami Bogusława Schaeffera, porusza uniwersalne kwestie samotności w stechnologizowanym świecie oraz pytań o sens sztuki i życia artysty. Te nurtujące postaci dramatu pytania zostają brutalnie zderzone z rzeczywistością (post)pandemiczną, w której status materialny wielu ludzi, także artystów, ulega ciągłym zmianom, a wartości uznawane dotąd za pewnik są nieustannie kwestionowane. Twórczość muzyczna, plastyczna oraz teatralna Bogusława Schaeffera, do której odnoszą się twórcy wydarzenia, po raz kolejny okazuje się idealnie ilustrować egzystencjalne lęki społeczne i dialogować z nimi w twórczy sposób” – mówi Krystyna Gierłowska, dyr. kreatywna Fundacji Przyjaciół Sztuk Aurea Porta.

Spektakl reżyseruje Maciej Sobociński, związany z ERĄ SCHAEFFERA od pierwszej edycji festiwalu.

Zaproszeni artyści - Warszawa

AKTORZY: Lidia Bogaczówna, Izabela Warykiewicz, Marcel Wiercichowski, Sean Palmer, Witold Jurewicz

MUZYCY: Michał Urbaniak, Michael Patches Stewart, Michał Wróblewski, Włodek Pawlik, Janusz Radek, Andy Ninvalle, Marcin Wyrostek z zespołem Tango Corazon


Foto: AKPA

Zaproszeni artyści - Los Angeles

AKTORZY: Jessica Emmanuel, Izabella Miko, Paul Outlaw, Anthony Nikholchev, Peter Mark

CHOREOGRAFKI WRAZ Z ZESPOŁAMI: Heidi Duckler, Laurie Sefton, Micaela Taylor 

Festiwal ERA SCHAEFFERA jest wydarzeniem organizowanym regularnie przez Fundację Przyjaciół Sztuk AUREA PORTA założoną z inicjatywy aktora Marka Frąckowiaka. Jego celem jest promocja i upowszechnianie dorobku artystycznego twórczości Bogusława Schaeffera – jednego z najwybitniejszych przedstawicieli polskiej sztuki współczesnej. Festiwal odbywa się cyklicznie od 2009 roku w Warszawie i gościnnie w innych polskich i zagranicznych miastach (Edynburg, Paryż, Madryt). To doroczne spotkanie artystów skupiających się wokół teatralnej, muzycznej i graficznej twórczości Mistrza. Wydarzenie ma bogatą formę, odmienną w każdym roku, wywołując duże zainteresowanie w środowisku twórczym w kraju i za granicą. Rdzeń Festiwalu ERA SCHAEFFERA tworzy stały zespół aktorów, do których rokrocznie dołączają zaproszeni artyści (aktorzy, muzycy, tancerze) z kraju i ze świata, nadając kolejnym edycjom unikatowego charakteru.

ERA SCHAEFFERA opiera się na realizacji pomysłu interdyscyplinarnego połączenia sztuk – teatru, tańca, muzyki, obrazu – wokół wybranych dzieł dramaturgicznych, muzycznych i filozoficznych Bogusława Schaeffera. W interpretacjach utworu wykorzystywane są bogate środki ekspresji reprezentowane przez różne dziedziny sztuki. Festiwal jest multimedialnym i audiowizualnym wydarzeniem utrzymanym w technice collage'u.

 
Foto: Michał Korta

Profesor Bogusław Schaeffer był jednym z najoryginalniejszych twórców w dziejach kultury. Był najchętniej wystawianym polskim autorem pośród współczesnych dramatopisarzy oraz jedną z najważniejszych osobowości polskiej muzyki współczesnej. To człowiek wyprzedzający swoje czasy na każdym kroku, prawdziwy kolorowy ptak, którego twórczości nie da się ująć w ramy. Kompozytor, pianista, grafik, pisarz, wydawca, filozof, historyk muzyki i pedagog.

Urodził się 6.06.1929 r. we Lwowie, zmarł niespełna miesiąc od swoich 90-tych urodzin 1.07.2019 r. w Salzburgu. Pierwsze utwory zaczął komponować w wieku 17 lat. Studiował kompozycję u Artura Malawskiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie, a jednocześnie w 1949 r. podjął studia muzykologiczne pod kierunkiem Zdzisława Jachimeckiego na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1953 r. obronił obszerną pracę dyplomową poświęconą twórczości Witolda Lutosławskiego. Pracował m.in w dziale muzycznym Polskiego Radia w Krakowie, Polskim Wydawnictwie Muzycznym czy Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, prowadził też klasę kompozycji w krakowskiej Akademii Muzycznej, gdzie w 1989 r. otrzymał tytuł profesora. Schaeffer współtworzył także Studio Eksperymentalne Polskiego Radia Warszawa, w którym stawiał swoje pierwsze kroki na polu muzyki elektroakustycznej. W latach 60. i 70. tworzył grafiki, w różnym stopniu związane z muzyką, które wystawiane były w galeriach sztuki w Europie i Stanach Zjednoczonych. W 1970 r. otrzymał tytuł doktora nauk filozoficznych na Uniwersytecie Warszawskim. Prowadził kursy z zakresu współczesnej kompozycji na całym świecie i wykształcił blisko 160 uczniów różnych narodowości. 

Stworzył około 550 dzieł muzycznych, grane z dużym powodzeniem w kraju i za granicą 44 sztuki teatralne, które zostały przetłumaczone na 17 języków, a także około 650 prac graficznych. Wśród jego publikacji znalazło się 17 książek (w tym 3 zarysy historii muzyki i unikatowy podręcznik do nauki kompozycji), przeszło 800 artykułów, studiów, felietonów i esejów z zakresu muzyki współczesnej, filozofii kultury, psychologii twórczości oraz pedagogiki kompozycji.

 


Foto: AKPA

Istotą fenomenu Schaeffera jest zarówno wielopłaszczyznowość interdyscyplinarnych, niekonwencjonalnych działań artystycznych, entuzjazm w odkrywaniu nowej muzyki, jak i niewyczerpana inwencja twórcza i rozmach. Jego niezwykłe dokonania, szczególnie w dziedzinie muzyki i twórczości teatralnej, stawiają go na czele najoryginalniejszych twórców w dziejach kultury. Bogusław Schaeffer stworzył m.in. pierwszą w świecie partyturę beznutową (Ekstrema), pierwszy w Polsce happening (Non stop na fortepian lub dwa fortepiany), kompozycję zapisaną wyłącznie za pomocą zasobu liter, cyfr i znaków dostępnych na maszynie do pisania (Kody), najwcześniejszy polski utwór z gatunku teatru instrumentalnego (TIS MW2), muzykę idiomatyczną (Howl, Symfonia w dziewięciu częściach) opartą na określonych kategoriach stylistycznych, w której przy totalnej negacji wysokości dźwięków i rytmu na pierwszy plan wysuwają się barwa dźwięku, ustalone rejestry oraz określone idiomy muzyczne.

Autor snuł refleksje nad naturą teatru i aktorskiego przeobrażenia. Próbował uchwycić wzajemne powiązania scenicznej prawdy i scenicznego fałszu, iluzji i deziluzji. Zajmował go fenomen aktorstwa. Badał związki pomiędzy słowem dramatopisarza, a kreacją aktora, który pozostaje zawsze w dwuznacznej sytuacji - jako on sam i bohater. Interesowały go również środki aktorskie, za pomocą których aktor tworzy postać w jego "teatrze instrumentalnym".

Zarówno aktorzy jak i publiczność uwielbiają schaefferowski teatr, który jest nieprzewidywalny, intrygujący, wieloznaczny, inteligentny, błyskotliwy, inspirujący i zmuszający do przemyśleń. Jednocześnie też dystans, ironia i specyficzny humor dramaturga powodują, że niektórzy entuzjaści oglądają ten sam spektakl wiele razy. Mimo kilkudziesięcioletniej kariery i ogromnego wpływu na kształt kultury współczesnej w Polsce, postać artysty jest ciągle rozpoznawalna w stopniu niewystarczającym w odniesieniu do jego zasług.