Kiedy w 2011 roku laureat Oscara Jan A.P. Kaczmarek otworzył w Poznaniu pierwszą edycję festiwalu Transatlantyk nikt nie wiedział czy to będzie jednoroczna efemeryda, czy też będą kolejne. Interesujące filmy, ciekawi goście (aktor James Cromwell, kompozytorzy William Goldstein i George S. Clinton, producent Richard Gladstein czy reżyser Zbigniew Rybczyński) sprawili, że widzowie ostrzyli sobie apetyty na kolejne lata. I nie zawiedli się. Festiwal podróżował po Polsce. Z Poznania przeniósł się do Łodzi, a w tym roku jubileuszowa edycja zawita w Katowicach.

10. Transatlantyk Festival zapowiada się wyjątkowo pod wieloma względami. W związku z pandemią, Transatlantyk po raz pierwszy odbywa się w wersji hybrydowej (a więc offline i online na platformie MOJEeKINO.pl), co pozwoli na oglądanie festiwalowych filmów osobom z całej Polski. Dzięki nowej formule w festiwalu wezmą udział twórcy z różnych stron świata, także ci, którzy nie mogliby do Katowic dotrzeć osobiście. A będą wśród nich takie osobistości świata kultury jak: Ken Loach, William Friedkin, Šarūnas Bartas, Yakin Boaz, Tabak Hüseyin, Lech Majewski, Agnieszka Smoczyńska, Szczepan Twardoch, Sandra Drzymalska czy Zbigniew Zamachowski.

Festiwal pomyślany jest jako artystyczna platforma, która poprzez muzykę i film chce budować silniejsze związki między społeczeństwem, sztuką i środowiskiem, a także inspirować dyskusje na aktualne tematy społeczne, a przewodnim motywem tegorocznej edycji jest “TRANSFORMACJA - przebudzenie czy tylko wstrząs”. Jak podkreśla Dyrektor i Twórca Festiwalu, Jan A.P. Kaczmarek: „Muzyka oraz kino to dwa rodzaje sztuki o niezwykłej umiejętności reagowania na świat i tworzenia nowych scenariuszy. Zmiana, która wydarzyła się w marcu tego roku, jest bezprecedensowa. Wraz z artystami traktujemy ją jako punkt wyjścia do szerszych rozważań - jaka będzie finalnie skala tej transformacji? Jacy z niej wyjdziemy i co zabierzemy ze sobą? Zapraszamy słuchaczy i widzów z województwa śląskiego oraz z całej Polski do uczestniczenia w tej twórczej dyskusji, jaką będzie 10. edycja Transatlantyk Festival”.

"Lato 85", reż. François Ozon

Tradycją jest, że podczas Gali Otwarcia można posłuchać świetnej muzyki i zobaczyć dobry film. Tym razem koncert inauguracyjny zatytułowany jest „The Best of Jan A.P. Kaczmarek” i odbędzie się w czwartek 1 października w NOSPR w Katowicach. Melomani oraz kinomani usłyszą najpopularniejsze kompozycje Jana A.P. Kaczmarka: spodziewać się można fragmentów utworów koncertowych takich jak „Emigra - Symfonia bez końca”, „Rapsodia Śląska”, „Universa - Opera Otwarta” oraz utworów skomponowanych do filmów takich jak „Całkowite zaćmienie”, „Plac Waszyngtona”, „Niewierna”, „Hatchi”  czy wreszcie „Marzyciel”, który przyniósł autorowi Oscara. Natomiast tytułem otwierającym 10. edycję Transatlantyku będzie polska premiera najnowszego filmu w reż. François Ozona „Lato ‘85”.

Film Ozona pokazany będzie w sekcji NOWE KINO, prezentującej najciekawsze tytuły światowego kina, które swoje premiery miały w ostatnim roku. Transatlantyk będzie zatem okazją, bo widzowie w całym kraju zobaczyli te produkcje jako pierwsi. Jubileuszowy Festiwal pokaże w tej sekcji 28 produkcji. Po raz piąty w ramach Festiwalu odbędzie się Konkurs Polskich Krótkich Metraży, w którym publiczność zobaczy łącznie 30 „shortów” wybranych spośród blisko 200 zgłoszonych propozycji. Hasło 10. festiwalu Transatlantyk wyznaczyło także motyw przewodni sekcji HISTORIE KINA, w ramach której Festiwal od lat pokazuje nieznane wcześniej w Polsce perły światowego kina oraz legendarne tytuły widziane z nowej perspektywy. Hasło „Kultura wstrząsu” porządkuje sekcję tego roku. Publiczność zobaczy w niej m.in. słynne „Memento” Christophera Nolana, „Zniknięcia” George’a Sluizera oraz  „Charles, martwy lub żywy” Alaina Tannera. Seanse z dreszczykiem w ramach KINA NOCĄ tego roku rozpoczną się prawdziwą gratką, bo europejską premierą filmu „Wander” April Mullen, który w Ameryce Północnej do kin trafi dopiero w 2021 roku. Na festiwalu będzie miał swoją premierę polski film „Polot” Michała Wnuka z Maciejem Musiałowskim w roli głównej.

„Wander”, reż. April Mullen

Bohaterem sekcji ZBLIŻENIE będzie klasyk współczesnego kina, laureat dwóch Złotych Palm, Ken Loach. Otrzyma on też nagrodę FIPRESCI Platinum Award 95, przyznawanej przez międzynarodowe stowarzyszenie krytyków filmowych. Z racji wieku - wybitny twórca ma już 84 lata - oraz pandemii, Ken Loach będzie uczestniczył w Transatlantyku wirtualnie. Weźmie udział w masterclassie z publicznością, który dostępny będzie online dla wielbicieli kina w całej Polsce. Podczas festiwalu pokazanych zostanie 5 tytułów wyreżyserowanych przez Loacha. Wszystkie filmy pokazywane w ramach retrospektywy Kena Loacha zostały wybrane przez reżysera w porozumieniu z zespołem programowym festiwalu. Do programu trafiły: legendarny film Loacha „Kes”, „Wiatr buszujący w jęczmieniu” (Złota Palma w Cannes), „Riff-Raff” oraz „Nie ma nas w domu”. Pełny program festiwalu można przeczytać na oficjalnej stronie wydarzenia.

"Nie ma nas w domu", reż Ken Loach

Tym, co wyróżnia Transatlantyk od innych festiwali jest między innymi „Transatlantyk Instant Composition Contest” czyli konkurs improwizacji muzycznej. Przebieg wykonania zadania konkursowego jest taki, że organizator każdemu uczestnikowi indywidualnie prezentuje fragment filmu. Ten sam fragment filmu jest następnie wyświetlany ponownie i w trakcie tego ponownego wyświetlenia fragmentu filmu uczestnik powinien zaprezentować swoją kompozycję. Oczywiście ani film, w tym jego fragment, gatunek ani inne cechy, nie są ujawniane uczestnikom przed przystąpieniem do zadania konkursowego. Jest to bardzo ciekawe wydarzenie prezentujące różnorodne spojrzenia i wyobraźnię muzyczną startujących w konkursie artystów.