Czy nie używając tradycyjnej miłosnej symboliki można mówić o uczuciach? Odpowiedzią jest obraz „Kochankowie II” („The Lovers II”) autorstwa René Magritte’a, nazywanego „autorem słów i rzeczy”. Jego nietuzinkowy, niestandardowy, nieoczywisty sposób przedstawiania emocji i uczuć zastanawia, prowokuje, zmusza do refleksji.

Jaką miłość pokazuje autor na obrazie? Miłość platoniczną, otwartą i tolerancyjną, ślepą i anonimową, toksyczną, niespełnioną, nieszczerą czy też miłość pełną tajemnic, chronioną i chroniącą się przed światem, intymną, pokazującą, że liczy się wyłącznie wnętrze człowieka? Jaka jest Wasza interpretacja obrazu, który powstał 96 lat temu (1928 r.)?

René Magritte to belgijski malarz, surrealista, którego dzieła do dziś szokują i wzbudzają kontrowersje. Podobno na jednym ze spotkań z Salvadorem Dali, Zygmunt Freud powiedział: „wciąż jestem skłonny uważać surrealistów za stuprocentowych wariatów". W swoich pracach autor pokazuje np. pociąg wyjeżdżający z kominka – „Zasztyletowany czas” („Time transfixed”); stół stojący na ogromnym jabłku – „Fine realities”; przypominające buty, gołe stopy ze sznurówkami – „The Red Model”, itp.

René Magritte „Kochankowie” („The Lovers”), ze zbiorów National Gallery of Australia, fot. domena publiczna

Na twórczość Magritte’a niewątpliwie wpłynęło samobójstwo jego matki. Powstała nawet legenda, że malarz widział, jak wyławiano z rzeki jej ciało, a twarz matki owinięta była wtedy w nocną koszulę. Przeżytą w dzieciństwie traumą tłumaczono później zamieszczanie na obrazach twarzy zakrytych materiałem. Widzimy je nie tylko w „The Lovers”, ale też np. w „The Central Story”. W latach 30. XX wieku René Magritte miał dwukrotnie wykorzystywać płótna, tworząc na starych nowe dzieła. „The Enchanted Pose” - pracę z 1927 roku - pociął na cztery części i na każdą naniósł nowy obraz. „The Enchanted Pose” udało się „poskładać” w całość, znaleźć wszystkie jego fragmenty, dopiero w 2017 roku.

Magritte studiował na Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Brukseli. W 1920 roku trafił do wojska, a po powrocie ze służby m.in. projektował tapety. Ożenił się z Georgette Berger, która była jego muzą. Przyjaźnił się z Salvadorem Dalí, sprzeciwiał teoriom Freuda. Jego dzieła wciąż inspirują świat mody, filmu (np. „Dolores Claiborne”, reż. Taylor Hackford czy „Sekretne okno”, reż. David Koepp), twórców fantastyki. Na ich podstawie powstają sztuki teatralne (np. „Sinobrody – nadzieja kobiet”) i gry komputerowe (np. w 2007 r. gra przygodowa pt. "Magritte"). W 2018 roku obraz „Kochankowie" został przetworzony przez Bovską i wykorzystany na okładce jej płyty „Kęsy”.

René Magritte zmarł 15.08.1967 roku w Brukseli. Jego obraz „Kochankowie II” można zobaczyć na stronie Museum of Modern Art w Nowym Yorku

Obrazy René Magritte'a znajdują się w The Musée Magritte Museum (część kompleksu Królewskich Muzeów Sztuk Pięknych Belgii w Brukseli).

Walentynki to Dzień Zakochanych. Ale czy tylko romantycznych kochanków? W tym i każdym innym dniu roku życzmy sobie wzajemnie dużo miłości, życzliwości i przyjaźni, także tej z kulturą. Jak pisał Adam Mickiewicz w „Panu Tadeuszu”: kochajmy się!

Zdjęcie główne: Obraz „Kochankowie II” René Magritte / Fot. domena publiczna