Łyk sztuki do kawy nad brzegiem morza

CZYTELNIA KULTURALNA

/ Łyk sztuki do kawy

Łyk sztuki do kawy nad brzegiem morza

Łyk sztuki do kawy nad brzegiem morza

25.06.21

Przenieśmy się dziś na hiszpańskie wybrzeże. Na beztroski „Spacer brzegiem morza” zabierze nas Joaquín Sorolla y Bastida - prawdziwy mistrz w malowaniu scen rozgrywających się na plaży.


Joaquín Sorolla y Bastida (1863-1923) to artysta dość mało znany w Polsce, a zarazem jeden z najsłynniejszych we własnym kraju - Hiszpanii. Pierwsze większe sukcesy przyniosły mu obrazy o tematyce batalistycznej, malowane w tradycyjnej, akademickiej konwencji. Sięgał też po motywy orientalne, mitologiczne, historyczne, tworzył sceny rodzajowe i portrety. Te prace były dobrze przyjmowane i zapewniły Sorolli niezłą renomę, ale obecnie kojarzony jest on raczej ze swoimi późniejszymi, znacznie bardziej nowoczesnymi dziełami. Z pewnością na zamianę jego sposobu malowania wpłynął impresjonizm poznany w Paryżu. Od przedstawicieli tego kierunku Sorolla przejął pragnienie chwytania ulotnego momentu, wrażeń świetlnych i kolorystycznych. Zamiast małych plamek koloru stosował jednak szerokie, swobodne pociągnięcia pędzla, czym zbliżał się do artystów takich jak John Singer Sargent czy Anders Zorn.

 

Sorolla kochał swoje rodzinne miasto - Walencję. Choć od 1890 r. mieszkał w Madrycie, przyjeżdżał tu regularnie, by napawać się widokami z wybrzeża. Podczas tych pobytów często malował w plenerze, czego dowodzą ziarenka piasku przyczepione do powierzchni obrazów. Wychodzenie z pracowni, by bezpośrednio obserwować naturę to kolejna rewolucja wprowadzona do sztuki na dobre przez impresjonistów. Sceny z plaży przyniosły Sorolli największe uznanie. Przełomem okazał się obraz „Smutne dziedzictwo” (Fundación Bancaja) przedstawiający niepełnosprawne dzieci kąpiące się w morzu pod nadzorem mnicha - scenę, którą artysta zaobserwował podczas swoich plenerowych wycieczek. W 1900 r. praca zdobyła Grand Prix na Wystawie Światowej w Paryżu, a Sorolla zyskał dzięki temu międzynarodową sławę.

 

„Spacer brzegiem morza” to obraz ze szczytowego okresu kariery Sorolli. Namalował go w Walencji latem 1909 r., tuż po powrocie ze Stanów Zjednoczonych, gdzie jego wystawa zrobiła furorę. Obraz ukazuje dwie kobiety w białych, letnich sukniach przechadzające się wzdłuż morza. Eleganckie towarzystwo wypoczywające na plaży to jeden z ulubionych tematów artysty, często malował też dzieci bawiące się w wodzie i sceny z życia rybaków. Wiele z tych obrazów ma duże formaty („Spacer brzegiem morza” to płótno o wysokości ponad 2 metrów i podobnej szerokości) choć w tradycyjnym malarstwie akademickim takie rozmiary zarezerowane były tylko dla „poważnych” tematów. Sorolla latem 1909 r. eksperymentował z kompozycją. „Spacer brzegiem morza” oglądamy nieco z góry, przez co na dole płótna znajduje się pusty fragment piasku, z kolei kapelusz jednej z kobiet jest przecięty. Takiemu kadrowaniu najbliżej do fotografii, z której malarze - począwszy od impresjonistów - coraz częściej czerpali rozwiązania formalne. Przede wszystkim jednak Sorolli udało się szybkimi pociągnięciami pędzla oddać nieuchwytne wrażenia: wiatr, światło, kolor wody. „Byłoby dla mnie niemożliwym, żeby malować powoli na wolnym powietrzu, nawet gdybym chciał… W tym co mnie otacza, nie ma nic nieruchomego. Morze faluje w każdej chwili; chmury deformują się podczas ruchu […] nawet gdyby wszystko było skamieniałe i nieruchome, słońce wciąż by się poruszało, dając wszystkiemu coraz to nowy wygląd…” - mówił sam artysta.

 

Sorolla najchętniej malował swoich bliskich: rodzinę i przyjaciół. Tak też jest w przypadku modnie ubranych dam przechadzających się po plaży. Ta po lewej, z parasolką w ręku, to żona artysty, Clotilde García del Castillo. Od ślubu w 1888 r. była ona największą muzą, modelką do wielu obrazów, ale także kimś w rodzaju menadżerki swojego męża. Druga kobieta to najstarsza córka pary, María Clotilde - również uzdolniona artystycznie.

 

„Spacer brzegiem morza” znajduje się w Muzeum Sorolli w Madrycie. Mieści się ono w dawnym domu malarza, który Clotilde, wraz z kolekcją dzieł, przekazała państwu po jego śmierci w 1923 r. W zbiorach instytucji znajduje się ponad tysiąc obrazów artysty, w tym wiele ukazujących plaże Walencji.


Zdjęcie główne: Obraz Joaquína Sorolli y Bastidy „Spacer brzegiem morza” ze zbiorów Muzeum Sorolli w Madrycie. Fot. Domena publiczna.



Publikacja powstała w ramach
Społecznej kampanii edukacyjnej Legalna Kultura



Publikacja powstała w ramach
Społecznej kampanii edukacyjnej Legalna Kultura




Artykuł powstał w ramach projektu

  

 

Prawa własności intelektualnej? Ja to rozumiem!
Społeczna kampania edukacyjna Legalna Kultura

Projekt zrealizowany przez Fundację Legalna Kultura we współpracy i przy wsparciu finansowym European Union Intellectual Property Office

 



Spodobał Ci się nasz artykuł? Podziel się nim ze znajomymi 👍


Do góry!