Ponad tysiąc lat tradycji muzyki poważnej w 130 utworach – niemożliwe? Jak najbardziej możliwe, udowadnia to najnowszy internetowy projekt Narodowego Instytutu Audiowizualnego Kanon Muzykoteki Szkolnej - multimedialny przewodnik po historii muzyki poważnej.

- Układanie Kanonu jest zawsze działaniem ryzykownym, jak bowiem zamknąć historię muzyki europejskiej w 130 utworach. Nasz „Kanon” jest próbą rozpoczęcia dyskusji na ten temat - tłumaczy redaktor naczelna Muzykoteki Szkolnej Agata Kwiecińska. - Znalazły się w nim wielkie dzieła, ale i takie, które biją rekordy popularności, choć przez samych kompozytorów były traktowane po macoszemu. Mało kto pamięta dziś, że słynny „Karnawał zwierząt” Camille’a Saint-Saensa powstał z myślą o jego znajomych, a kompozytor stanowczo sprzeciwiał się jego publikacji przed śmiercią. Jedna z najlepiej znanych kompozycji Bacha, słynna organowa Toccata i fuga d-moll, być może wcale nie została napisana przez niego. Koncert fortepianowy wszechczasów, czyli wielki b-moll Czajkowskiego, otrzymał na początku swojej drogi następującą recenzję: „Jest to utwór bezwartościowy i niewykonalny. Banalny. Napisany tak źle i nieudolnie, że ręce opadają. Po prostu beznadziejny (…)” - dodaje.

Użytkownik serwisu może odkrywać świat muzyki i jego historię chronologicznie, albo według własnych upodobań. Serwis, na podstawie wcześniejszych wyborów, kontekstowo zaproponuje kolejny utwór. Zainteresowanym matematyczną precyzją Johanna Sebastiana Bacha, serwis poleci np. utwory Antona Weberna. Wielbicielom muzyki Piotra Czajkowskiego, zarekomenduje kompozycje Sergiusza Rachmaninowa. Wykonawcami są wybitni polscy muzycy i dyrygenci, m. in. Stanisław Skrowaczewski, Jerzy Semkow, Antoni Wit, Piotr Anderszewski, Andrzej Hiolski, czy Kaja Danczowska.
Kanon wyjaśnia nieznane pojęcia, wskazuje kolejne muzyczne ścieżki, którymi warto podążać
i ukazuje jak znane „klasyczne przeboje”, takie jak: „Pstrąg” Franciszka Schuberta, Uwertura do opery „Wilhelm Tell” Gioacchino Rossiniego, czy słynny utwór Ryszarda Straussa „Tako rzecze Zaratustra”, funkcjonują w popkulturze.

W gronie kompozytorów, których dzieła stanowią Kanon Muzykoteki Szkolnej można usłyszeć utwory największych i najbardziej uznanych twórców: Vivaldiego, Bacha, Haydna, Mozarta, Beethovena, Czajkowskiego, Brahmsa, Szostakowicza, Strawińskiego, Messiaena.

Każdy z utworów opatrzono komentarzem dziennikarzy muzycznych i muzykologów –przybliżającym genezę, strukturę i historię danej kompozycji. Przystępne opisy pomogą wchodzącym w świat muzyki poważnej odróżnić średniowieczną pieśń rycerską od współczesnej arii, barokowe concerto grosso od romantycznej symfonii, a także sonatę Mozarta od suity Bacha.

– Czym jest zatem Kanon? Punktem wyjścia do dyskusji, zaproszeniem do słuchania i dzielenia się swoimi wątpliwościami, uwagami, a nawet pretensjami, że wiele ważnych utworów pominęliśmy. To dopiero początek – mówi Agata Kwiecińska.

Serwis Muzykotekaszkolna.pl powstaje na zlecenie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jego zadaniem jest kształcenie świadomych odbiorców muzyki i aktywnych uczestników kultury oraz podniesienie poziomu powszechnej edukacji muzycznej w Polsce.

Udostępnione utwory pochodzą ze zbiorów Polskiego Radia i zostały zdigitalizowane w ramach Programu Wieloletniego Kultura+.