Wspólne sprawy
Czyli krótko i na temat, o sprawach, które dotyczą po prostu całej kultury. Dlaczego kulnes jest cool? Komu tak naprawdę opłaca się korzystanie z legalnych źródeł kultury? Komu może zagrażać legalizacja? Co musi się zmienić, żeby w Polsce zapanowała moda na cyfrową kulturę z legalnych źródeł?
Trybunał Konstytucyjny: Prawo autorskie zgodne z Konstytucją

CZYTELNIA KULTURALNA

/ Wspólne sprawy

Trybunał Konstytucyjny: Prawo autorskie zgodne z Konstytucją

Trybunał Konstytucyjny: Prawo autorskie zgodne z Konstytucją

19.02.15

Trybunał Konstytucyjny odniósł się do zgodności z konstytucją art. 115 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych penalizującego naruszenie prawa autorskiego „w inny sposób”. Zdaniem mecenasa Jarosława Jastrzębskiego "wyrok z całą pewnością będzie należał do jednych z bardziej kontrowersyjnych orzeczeń Trybunału".

Sędziowie Trybunału uznali, że zaskarżony przez Rzecznika Praw Obywatelskich przepis art. 115 ust. 3 prawa autorskiego jest zgodny z art. 42 ust. 1 Konstytucji RP. Kontrowersyjny zdaniem RPO przepis zezwala na penalizację naruszenia cudzego prawa autorskiego „w inny sposób” (niż wskazany w art. 115 ust. 1-2 pr.aut.) — takie niedookreślenie podlegającego karze czynu nie da się pogodzić z konstytucyjną gwarancją nullum crime sine lege (art. 42 ust. 1 ustawy zasadniczej).

W opinii Trybunału "Standard określoności przepisów prawnych, także w zakresie normowania art. 42 ust. 1 konstytucji, nie wyklucza możliwości posługiwania się w obrębie prawa karnego pewnym marginesem swobody regulacyjnej państwa. Dlatego standard ten w zakresie regulacji karnej, jakkolwiek stawiający wyższe wymagania ustawodawcy, nie wymaga jasności czy komunikatywności wyrażenia zakazu lub nakazu prawnego w stopniu absolutnym. Zasada określoności ustawy karnej nie wyklucza posługiwania się przez ustawodawcę zwrotami niedookreślonymi lub ocennymi, jeśli ich desygnaty można ustalić."

Wyrok Trybunału komentuje radca prawny Jarosław Jastrzębski:

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 lutego 2015 r. sygn. K 15/13 w sprawie zgodności art. 115 ust. 3 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych z Konstytucją RP z całą pewnością będzie należał do jednych z bardziej kontrowersyjnych orzeczeń Trybunału i wpływający na zwiększenie obaw co do dopuszczalnych form korzystania z utworów. Powoduje on de facto przerzucenie na adresata normy prawnej konieczność interpretowania niejasnych przepisów prawa, które powinny być przez ustawodawcę formułowane w sposób jasny i precyzyjny. W całym wyroku Trybunał Konstytucyjny posłużył się odniesieniem do konstrukcji przepisów przewidujących sankcje karne za określone działanie, zapominając o skomplikowanych stanach faktycznych związanych z korzystaniem z utworów oraz rozwojem nowych technologii. Zaznaczyć bowiem należy, iż przepisy polskiego prawa autorskiego już od dłuższego czasu nie przystają do otaczającej rzeczywistości. Elementem problematycznym w zaskarżonym przepisie art. 115 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych stało się sformułowanie „w inny sposób” dotyczące naruszenia cudzych praw autorskich lub praw pokrewnych. Pojęcie to stało się na tyle szerokie, iż umożliwiało karanie za liczne przypadki będące czynem przestępnym wyłącznie w uznaniu organów ścigania, czy też podmiotów zgłaszających przypadki naruszeń praw autorskich. O ile więc uzyskiwanie korzyści majątkowych nie budziło już takich wątpliwości interpretacyjnych, o tyle określenie czynu sprawcy przez wszystkie inne zachowania, wydaje się być trudne do pogodzenia z naczelną zasadą prawa karnego określającą odpowiedzialność karną za czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia. Co oznacza, że przepis prawa powinien maksymalnie wyraźnie stypizować znamiona czynu podlegającego karze, tak aby potencjalny sprawca wiedział czego mu kategorycznie nie wolno robić, a co jest prawem dopuszczalne. Tym samym przepisy prawno-karne, tak samo jak przepisy prawa podatkowego nie powinny pozostawiać luzu decyzyjnego osobom, od których często zależy los innych jednostek.




Publikacja powstała w ramach
Społecznej kampanii edukacyjnej Legalna Kultura




Spodobał Ci się nasz artykuł? Podziel się nim ze znajomymi 👍


Do góry!